EKSPANSJA KOLONIALNA

Czym jest kolonializm? Jaką politykę prowadzili Europejczycy w koloniach w XIX wieku? Dlaczego nadmierna ingerencja w czyjąś kulturę i tradycję jest negatywnym zjawiskiem? Aby poznać odpowiedzi na te pytania, zapraszam do przeczytania tego wpisu.

Zacznijmy od tego, czym jest kolonializm.

Kolonializm to system podporządkowania krajów o niższym poziomie rozwoju przez potężne państwa.

W temacie o Stanach Zjednoczonych mówiliśmy o tym, że niewolnictwo zostało zniesione. Jak to więc możliwe, że kolonializm był dopuszczony? Tłumaczono to sobie w ten sposób, że kraje skolonizowane są tylko zależne od państw kolonialnych i nie mamy tutaj do czynienia z niewolnictwem. Prawda jednak wyglądała inaczej.

Rodzaje uzależnienia posiadłości kolonialnych od metropolii, czyli kraju macierzystego:

  1. całkowite podporządkowanie państwom europejskim (większość Afryki)
  2. protektoraty - pozostawienie lokalnych władz pod ścisłą kontrolą metropolii (Egipt)
  3. półkolonie - gospodarczo uzależnione, ale formalnie niepodległe państwa (Chiny, Persja)
  4. dominia - uzyskiwały autonomię i częściowo uniezależniały się od metropolii (Kanada)

Przyczyny kolonializmu

Przyczyny ekonomiczne:
  • potrzeba zdobywania nowych ziem, bogactw naturalnych i rynków zbytu dla towarów
  • dążenie do opanowania szlaków handlowych lub do ich wytaczania
  • poszukiwanie taniej siły roboczej (praca za niewystarczające, minimalne wynagrodzenie)
Przyczyny polityczne:
  • wzmocnienie pozycji międzynarodowej danego państwa (posiadanie kolonii dawało prestiż)
  • dążenie do kontroli szlaków handlowych
  • wzmacnianie potęgi militarnej państw europejskich
Przyczyny społeczne:
  • idea misji cywilizacyjnej białego człowieka i jego dominacji na świecie (rasizm)
  • przeświadczenie o wyższości cywilizacyjnej mieszkańców Europy nad pozostałymi kontynentami
  • dążenie do zorganizowania krajów kolonialnych na wzór Europy

Kolonizacja Afryki



Podziału Afryki dokonały państwa europejskie podczas konferencji berlińskiej w latach 1884-1885. Potęgami kolonialnymi w Afryce okazały się Francja i Wielka Brytania, a w mniejszym stopniu: Belgia, Portugalia, Hiszpania, Włochy i Niemcy. 

Kolonizacja Azji


Państwa w Azji były trudniejsze do podbicia, niektóre kraje stawiały skuteczny opór. Chiny i Japonia nie zostały zupełnie skolonizowane, ale zostały zmuszone do otwarcia swoich portów dla floty amerykańskiej i europejskiej. Po wyjściu z izolacji Japończycy szybko zaczęli sami kolonizować Azję.

Największymi kolonizatorami stały się Wielka Brytania (Indie - "perła w koronie brytyjskiej"), Francja (Indochiny) oraz Rosja (Azja Centralna, Kaukaz, Syberia).

Polityka kolonialna i skutki kolonizacji


Dzielenie chińskiego placka

Dzielenie chińskiego placka to termin określający sytuację kolonialną Chin. Ilustracja pokazuje, jak przedstawiciele państw kolonialnych dzielą Chiny między sobą. 


Jakie zmiany przyniósł kolonializm?

Polityka kolonialna cechowała się brutalnością. Kiedy rdzenne ludy przeciwstawiały się kolonizatorom, Europejczycy odpowiadali represjami. Ingerowano w tamtejsze zwyczaje i religie. W kilku przypadkach dokonano eksterminacji całych grup ludności. 
W wyniku takich działań wyniszczano rdzenne ludy, niszczono lokalne kultury i tradycyjne wierzenia.

Są też jednak pozytywne konsekwencje panowania Europejczyków na całym świecie. Poprawił się ogólny stan zdrowia ludzi, ponieważ przywieziono różne leki i szczepionki. Wprowadzono też system szkolny, dzięki czemu mieszkańcy podbitych ziem mogli zdobyć podstawowe wykształcenie.


Wybrane konflikty kolonialne

  • Powstanie Dipo Negoro (w holenderskich Indiach wschodnich); wynik: wygrywa kolonizator (Holendrzy)



  • I wojna opiumowa w Chinach - Brytyjczycy przywozili do Chin opium, czego Chińczycy nie chcieli, ponieważ jest to narkotyk silnie uzależniający. wynik wojny: wygrywa kolonizator (Wielka Brytania)


  • Powstanie Mahdiego (1881-1899) (w Sudanie) - bunt Sudańczyków przeciwko Egipcjanom wspieranym przez Brytyjczyków. Celem było utworzenie państwa islamskiego. wynik: powstanie zostało stłumione, ale celu wyznaczonego przez Egipt również nie osiągnięto.


W ten właśnie sposób przebiegała ekspansja kolonialna. Jej skutki, choć były też pozytywne, raczej ocenia się negatywnie ze względu na wyniszczanie ludności, ich kultury i tradycji.


źródła: https://www.wykop.pl/wpis/21751165/afryka-kolonialna-do-ktorych-poteg-kolonialnych-na/
https://www.techpedia.pl/index.php?str=tp&no=36815 https://www.youtube.com/watch?v=5eHBCVW-ylU&list=PLtXtItw-pNqyrAE1iH3htW9YE-Sd8Ic2J&index=5

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

WOJNA KRYMSKA I JEJ NASTĘPSTWA

Obraz
W książce Lauren Myracle pt. "W śnieżną noc" znalazłam taki cytat:  "(...) za fasadą doskonałości kryje się skłębiony chaos kłamstw i sekretnych smutków." Wydaje mi się, że kongres wiedeński zakładał właśnie taką doskonałość. Choć deklaracje o pokoju i sprawiedliwości wydawały się piękne, a tak zwany "ład" miał pozostawać niezmienny, już w połowie XIX wieku zaczęły narastać konflikty. W tym poście postaram się scharakteryzować jeden z największych międzynarodowych konfliktów od czasów wojen napoleońskich: wojnę krymską. Konflikt o opiekę nad świątyniami w Palestynie Celem Rosji było panowanie nad Morzem Czarnym: chciała przejąć kontrolę nad tureckimi cieśninami, aby mieć wolny dostęp do Morza Śródziemnego. Poza tym, Rosjanie dążyli do ekspansji na Bałkanach.  1853 rok - car Mikołaj I zażądał od sułtana dla Rosji wyłącznego prawa do opieki nad świętymi miejscami chrześcijan w Palestynie. Następnie, co wydaje się niewyobrażalne, car chciał sprawować opiekę n
Czytaj więcej

NOWE PRĄDY IDEOWE I KULTUROWE

Obraz
 Podziały polityczne od zawsze były, są i będą. Po rewolucji francuskiej w pierwszej połowie XIX wieku udało się w znacznej części usunąć pozostałości absolutyzmu i systemu feudalnego. Ukształtowały się jednak zupełnie nowe, mające duży wpływ na wygląd dzisiejszych podziałów konflikty społeczne. Jak się kształtowały? Na czym polegały? Wszystko jest opisane poniżej. Demokratyzacja Po rewolucji przemysłowej, społeczeństwo feudalne w Europie zaczęło się przekształcać w społeczeństwo industrialne. Robotnicy, inteligencja i burżuazja zaczęły brać większy udział w polityce (nadawano prawo do głosowania wszystkim mężczyznom), powstawały wszelkiego rodzaju związki zawodowe, stowarzyszenia, partie polityczne i organizacje. Upowszechniły się też idee liberalne i socjalistyczne, a także narodowe. Prasa i szybki sposób przekazywania informacji  umożliwił szeroki dostęp do wiedzy o aktualnych wydarzeniach. Odchodzono od rządów absolutnych i rozpowszechniano trójpodział władzy. Wielka Brytania: 1900
Czytaj więcej

WOJNA SECESYJNA

Obraz
 Dziś w krajach rozwiniętych rzadko spotyka się zwolenników niewolnictwa. Nie było tak jednak jeszcze 150 lat temu w Stanach Zjednoczonych. O tym, jak doszło do wojny secesyjnej i zniesienia niewolnictwa w USA opowiem w dzisiejszym poście. W XIX wieku Stany Zjednoczone nieustannie rozwiały się terytorialnie. Następował też szybki rozwój gospodarczy oraz ogromny wzrost demograficzny (głównie spowodowany migracjami z Europy). Geneza wojny secesyjnej Pod względem gospodarczym Stany dzieliły się na przemysłową północ i rolnicze południe. Na północy dominowały miasta, na południu - wsie. W północnych stanach były gęsto zaludnione i bogate w surowce, a w południowych dominowało rolnictwo nastawione przede wszystkim na produkcję bawełny. Różnice można było zauważyć też w podejściu ludzi do życia: mieszkańcy Północy wykazywali się tolerancją i przedsiębiorczością, zaś mieszkańcy Południa charakteryzowali się przywiązaniem do tradycji, hierarchii i mniejszą otwartością na zmiany.  Główną różnic
Czytaj więcej